Een sector die een maatschappelijke meerwaarde creëert en de economie aanzwengelt
Activiteiten
Elke burger maakt gebruik of doet tijdens zijn verschillende levensfasen een beroep op diensten die aangeboden worden door de socialprofitsector. Kinderen die naar de kinderopvang of naar school gaan, adolescenten die deelnemen aan activiteiten van jeugdverenigingen of sportclubs, zieken die worden verzorgd in ziekenhuizen en medische instellingen, mensen die cultuur weten te appreciëren in al zijn vormen, mensen die afhankelijk zijn en die aankloppen voor ondersteuning bij de thuiszorgdiensten of die worden ondergebracht in gespecialiseerde instellingen, enz.
Socialprofitondernemingen ontwikkelen diensten die de fundamentele rechten verdedigen van de burgers en/of die tegemoet komen aan de essentiële noden van de bevolking. Het gaat met name om ziekenhuizen, etablissementen en gezondheidsdiensten, hulpdiensten voor gezinnen en ouderen, opvoedings- en verblijfsinstellingen en -diensten (in het kader van hulp aan gehandicapten en aan de jeugd), ondernemingen voor aangepast werk, de socio-culturele sector, de socio-professionele inschakeling, onderwijs en organisaties voor sociale werking.
Doeleinden
Socialprofitondernemingen verkopen niet zomaar producten aan klanten. Zij bieden diensten aan die voldoen aan de essentiële noden van de bevolking en zij garanderen hun fundamentele rechten. Gezien het belang daarvan is het noodzakelijk om de financiële toegankelijkheid van kwaliteitsvolle diensten voor iedereen te garanderen. Er worden dus regelmatig gedifferentieerde tarieven toegepast voor een dienst van dezelfde kwaliteit om de toegankelijkheid te garanderen.
Om hun activiteiten te financieren moeten de socialprofitondernemingen, minstens gedeeltelijk, een beroep doen op andere middelen dan deze die de verkoop hen oplevert: subsidies, giften, sponsoring, vrijwilligerswerk, enz. Bovendien werken socialprofitondernemingen zonder winstoogmerk, wat betekent dat zij uiteraard wel winst kunnen maken, maar dat zij die niet uitkeren aan aandeelhouders zoals in commerciële ondernemingen. Socialprofitondernemingen kennen hun winst toe aan de ontwikkeling van hun maatschappelijke doelstelling.
Bestaansreden
Het sociaal en maatschappelijk nut van de diensten vormt de hoeksteen voor zowel het welzijn van de gebruikers als voor het algemeen belang van de maatschappij. Dat is de reden waarom de socialprofitdiensten georganiseerd worden op basis van de noden van de burgers en niet op basis van hun koopkracht.
Vanuit economisch standpunt worden de marktmechanismen (spel van vraag en aanbod) niet efficiënt toegepast op de socialprofitdiensten. De prijzen zouden te hoog zijn om hun toegankelijkheid voor iedereen te garanderen, bepaalde goederen en diensten zouden geproduceerd worden in onvoldoende hoeveelheden want niet rendabel genoeg, en het risico op opportunistische gedragingen van de producenten zou te hoog zijn voor vertrouwensgoederen. Het socialprofitmodel biedt de mogelijkheid om adequaat in te spelen op die verschillende leemtes door het garanderen van een zeker productieniveau en toegankelijkheid, kwaliteitsvolle diensten en een belangeloos beheer dat de gebruikers vertrouwen inboezemt.
Impact
Naast de oplossingen die zij bieden voor de fundamentele noden van de begunstigden om hun individueel welzijn te verbeteren, creëren socialprofitondernemingen tal van positieve meerwaarden voor de gemeenschap (sociale cohesie, sociale banden), maar ook voor alle ondernemingen: beschikbaarheid van de werknemers (kinderopvang en RH/RVH), competenties van de werknemers (onderwijs en opleiding), gezondheid van de werknemers, enz.
In Brussel zijn er 110.000 werknemers actief bij 5.500 socialprofitondernemingen, wat neerkomt op 18 % van de tewerkstelling. Voegt men daar ook nog eens het onderwijs aan toe (63.670 werknemers), dan komt men aan 28 % van de totale tewerkstelling (bron RSZ). Deze ondernemingen zorgen ook voor economische welvaart (toegevoegde waarde) ten belope van 12 % van de totale Brusselse economie (bron INR). Bijgevolg vervullen socialprofitondernemingen niet alleen een belangrijke maatschappelijke rol, ze hebben ook een grote economische impact!