Betaald educatief verlof

Begrip en regelgevend kader

Het betaald educatief verlof is een recht voor werknemers uit de privésector om erkende opleidingen te volgen. Deze materie is een mix tussen gewestelijke bevoegdheden sinds de zesde staatshervorming en federale bevoegdheden met betrekking tot de planning van het betaald educatief verlof en het behoud van het recht op loon. In Brussel wordt deze materie geregeld door de volgende regelgeving:

• Besluit van de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 29 juni 2023 betreffende de toekenningsmodaliteiten van het betaald educatief verlof

• Herstelwet van 22 januari 1985 houdende sociale bepalingen

Betrokken werknermers

Het doel van het betaald educatief verlof is om werknemers in de privésector of contractuele medewerkers van een autonome overheidsonderneming (Proximus en Bpost) de mogelijkheid te bieden om zich tijdens hun werktijd bij te scholen, terwijl ze hun loon behouden.

Zijn uitgesloten: statutairen of contractuelen tewerkgesteld door de Staat, de Gemeenschappen, de Gewesten, de provincies, de gemeenten, de OCMW’s, de intercommunales en het onderwijzend personeel. Administratief, arbeiders- en technisch personeel van het vrij onderwijs heeft recht op betaald educatief verlof indien hun loon ten laste is van de instelling zelf.

De werknemer kan voltijds tewerkgesteld zijn (bij één of meerdere werkgevers) of deeltijds werken (met een arbeidsregeling van minimaal 25% van een voltijdse betrekking). Let op: deeltijdse werknemers hebben recht op een aantal uren betaald educatief verlof in verhouding tot hun tewerkstellingsbreuk. Werknemers die tijdskrediet of ouderschapsverlof opnemen, worden als deeltijdse werknemers beschouwd. In dit kader dient men zich te baseren op de tewerkstellingsbreuk zoals opgenomen in de DmfA-aangifte van de maand september van het opleidingsjaar (of van de maand waarin de opleiding start, indien de aangifte van september geen recht opent). Deze aangifte bepaalt het aantal uren betaald educatief verlof voor het volledige schooljaar.

Erkende opleidingen

Hoewel de door de werknemer gekozen opleiding niet rechtstreeks verband hoeft te houden met zijn functie om in aanmerking te komen voor betaald educatief verlof, moeten wel bepaalde voorwaarden worden nageleefd:

• Alleen opleidingen die erkend zijn door de regionale overheden van de plaats van tewerkstelling van de werknemer geven recht op betaald educatief verlof. De lijst met erkende opleidingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is te vinden op de website van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel. Deze opleidingen zijn onderverdeeld in twee categorieën: zogenaamde "beroepsopleidingen" en "algemene opleidingen": https://economie-emploi.brussels/conge-education-formation

• De opleiding moet minimaal 32 contacturen bevatten (fysiek of digitaal) tussen de lesgever en de cursist. Online zelfstudieplatformen geven dus geen recht op betaald educatief verlof.

• Het jaarlijkse maximumaantal uren betaald educatief verlof hangt af van het type opleiding en verschilt per Gewest. Bijvoorbeeld, een taalcursus in Brussel geeft recht op maximaal 80 uur betaald educatief verlof per schooljaar. Dit maximum kan verhoogd worden tot 130 uur als de werknemer een van de nationale talen of de gebarentaal kiest. Een overzichtstabel is beschikbaar op de website van Brussel Economie en Werkgelegenheid.

Formaliteiten te vervullen door de werknemer

Nadat de werknemer heeft gecontroleerd of de opleiding die hij wil volgen recht geeft op betaald educatief verlof, moet hij een attest van regelmatige inschrijving aan zijn werkgever bezorgen.

Wanneer ? Het attest van inschrijving moet uiterlijk op 31 oktober van het betrokken schooljaar worden ingediend. Bij een laattijdige inschrijving na 31 oktober of bij een werkgeverwijziging binnen hetzelfde schooljaar, moet de aanvraag voor betaald educatief verlof uiterlijk binnen 15 dagen na de inschrijving of de wijziging van werkgever worden ingediend.

Hoe ? Dit document kan aan de werkgever worden overhandigd:

• persoonlijk (met ontvangstbevestiging),
• per e-mail (met ontvangstbevestiging),
• per aangetekende brief.

Aanvullende fomaliteiten: Om het recht op betaald educatief verlof te behouden, moet de werknemer elk trimester een attest van regelmatige aanwezigheid aan zijn werkgever bezorgen, waarin wordt bevestigd dat hij de lessen effectief en regelmatig volgt. Indien van toepassing, moet de werknemer ook een attest van de tweede zittijd indienen als hij de periode voor het opnemen van betaald educatief verlof wil verlengen tot het einde van deze examenperiode.

Planing van het verlof

Betaald educatief verlof is een recht van de werknemer. Als deze de vereiste formaliteiten naleeft, kan de werkgever het verlof niet weigeren. De planning van het verlof moet echter in overleg met de werkgever gebeuren. Het betaald educatief verlof wordt binnen het bedrijf gepland door de ondernemingsraad of, bij gebrek daaraan, in akkoord tussen de werkgever en de syndicale delegatie, of, bij afwezigheid daarvan, in onderling overleg tussen de werkgever en de werknemer.

• In bedrijven met minder dan 20 werknemers kan de werkgever zich verzetten tegen de gelijktijdige afwezigheid van meer dan 10% van het totale aantal werknemers; minimaal één werknemer moet echter verlof kunnen nemen.
• In bedrijven met 20 tot 50 werknemers kan de werkgever zich verzetten tegen de gelijktijdige afwezigheid van meer dan 10% van de werknemers met dezelfde functie; minstens één werknemer per functie moet het verlof kunnen opnemen.
• In bedrijven met meer dan 50 werknemers kan de werkgever zich verzetten tegen de gelijktijdige afwezigheid van meer dan 10% van de werknemers met dezelfde functie, op voorwaarde dat minstens één werknemer per functie het verlof kan opnemen en dat de ondernemingsraad vooraf heeft bepaald wat onder "dezelfde functie" wordt verstaan.

Bij aanhoudende onenigheid worden geschillen voorgelegd aan de Gewestelijke Arbeidsinspectie (https://economie-emploi.brussels/inspection-emploi), die in geval van mislukte bemiddeling een beslissing neemt.

Formaliteiten te vervullen door de werkgever

Tijdens het betaald educatief verlof van een werknemer blijft de werkgever zijn loon uitbetalen. Dit loon is geplafonneerd op 3.641 € bruto per maand. Artikel 12 van de wet van 5 november 2023 houdende diverse bepalingen inzake werk voorziet een automatische jaarlijkse indexering van dit bedrag op 1 september. 

De werkgever wordt na afloop van de opleiding terugbetaald, tegen een tarief van 22,07 € per opgenomen uur betaald educatief verlof. Hiervoor moet de aanvraag online worden ingediend via het platform MonBEE, ten vroegste op 1 september van het lopende jaar en uiterlijk op 31 december van hetzelfde jaar. Enkel het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voorziet een lichte indexering van dit uurtarief.

Meer details over de procedure en de in te dienen documenten zijn te vinden op: https://economie-emploi.brussels/conge-education-remboursement.

Bescherming tegen ontslag

De werkgever kan de werknemer niet ontslaan vanaf het moment dat hij zijn aanvraag voor betaald educatief verlof heeft ingediend, en dit tot het einde van de opleiding, behalve om redenen die niet verband houden met het betaald educatief verlof, welke de werkgever moet aantonen. Als de redenen voor het ontslag niet verband houden met het betaald educatief verlof, of bij gebrek aan redenen, is de werkgever verplicht de werknemer een vergoeding te betalen gelijk aan de beloning van drie maanden, bovenop de ontslagvergoedingen.

Nuttige links

Nuttige informatie over betaald educatief verlof in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is te vinden op de website van Brussel Economie en Werkgelegenheid:

https://economie-emploi.brussels/conge-education-paye

Met de steun van :