Arbeidsreglement: het wettelijk kader
Inleiding
Alle werkgevers die onder het toepassingsgebied vallen van de wet van 8 april 1965 betreffende de arbeidsreglementen, moeten een arbeidsreglement opstellen, ongeacht het aantal werknemers dat zij tewerkstellen. Concreet legt het de algemene arbeidsvoorwaarden vast en biedt het werknemers informatie over de werking en organisatie van de onderneming waarin ze werkzaam zijn. Als bron van rechten en verplichtingen moet het arbeidsreglement in overeenstemming zijn met hogere juridische normen (Grondwet, wetten, CAO's, arbeidsovereenkomst).
Inhoud
De wet van 8 april 1965 somt een reeks verplichte vermeldingen op die in het arbeidsreglement moeten worden opgenomen. Hieronder vindt u een niet-limitatief overzicht van enkele elementen:
- De werktijden: inclusief de reguliere werktijden en de werktijden van deeltijdse werknemers.
- De methoden voor het meten en controleren van de arbeid om de bezoldiging te bepalen.
- De wijze, tijd en plaats van betaling van de bezoldiging.
- De procedure, inclusief de formele eisen en de duur van de opzegtermijnen die de werkgever en werknemer moeten respecteren bij het beëindigen van de arbeidsrelatie, de termijnen voor beroep tegen ontslag of de verwijzing naar de wettelijke teksten die deze bepalen, en de dringende redenen die de verbreking van de arbeidsovereenkomst zonder opzegtermijn of vergoeding door een van de partijen rechtvaardigen, behoudens de beoordelingsbevoegdheid van de rechtbanken en hoven.
- De rechten en verplichtingen van het toezichthoudend personeel.
- De sancties, het bedrag en de bestemming van de boetes en de inbreuken die zij bestraffen, evenals de beroepsmogelijkheden die werknemers hebben met betrekking tot deze sancties.
- De duur van het jaarlijks verlof, de toekenningsmodaliteiten of de verwijzing naar de wettelijke teksten die dit regelen. De data van de collectieve jaarlijkse vakanties als die er zijn.
- De verwijzing naar de collectieve arbeidsovereenkomsten en/of de collectieve akkoorden die binnen de organisatie zijn afgesloten en die de arbeidsvoorwaarden regelen, evenals de verwijzing naar het bevoegde paritair orgaan waarin de collectieve arbeidsovereenkomsten buiten de organisatie zijn afgesloten.
Voor meer details over de verplichte vermeldingen in het arbeidsreglement:
Naast deze verplichte vermeldingen is de werkgever vrij om, met inachtneming van de wettelijke bepalingen, andere regels op te nemen die hij wil laten respecteren binnen de organisatie. Zo kan het arbeidsreglement verplichtingen voor de werknemer vaststellen in geval van arbeidsongeschiktheid (verplichting om binnen 48 uur een medisch attest in te dienen, etc.), bij vertraging, inzake veiligheid en hygiëne (verbod om in bepaalde ruimten te eten, …), etc. Daarnaast kan het arbeidsreglement de modaliteiten bepalen die van toepassing zijn bij structureel en/of incidenteel telewerken.
Wettelijke wijzigingen en arbeidsreglement
Talrijke wetswijzigingen beïnvloeden de rechten en verplichtingen van zowel werkgevers als werknemers. Het arbeidsreglement van de meeste ’vzw’s moet daarom worden aangepast aan deze wetswijzigingen.
Sont récemment entrés en vigueur les changements suivants :
- Depuis le 1er janvier 2024, si un travailleur tombe malade pendant ses vacances, il peut les reporter. Securex permet de télécharger un modèle d’annexe à ce sujet
Voor meer informatie over dit onderwerp:
- Sinds 28 november 2022 hoeft de zieke werknemer geen medisch attest aan zijn werkgever te overhandigen voor zijn eerste ziektedag, tot driemaal per kalenderjaar.
Voor meer informatie over dit onderwerp : https://werk.belgie.be/nl/themas/arbeidsovereenkomsten/schorsing-van-de-arbeidsovereenkomst/oorzaken-van-schorsing-hoofde-6
Wetswijzigingen komen vaak voor, waardoor het niet altijd eenvoudig is om een up-to-date arbeidsreglement te behouden. Aarzel niet om contact op te nemen met:
- Uw sociaal secretariaat voor een overzicht, of met de bevoegde dienst Arbeidsinspectie ;
- De juridische dienst LEXECO via de volgende e-mailadressen : aylin.aydemir@bruxeo.be et sophie.vangoethem@bruxeo.be
Procedure bij het opstellen of wijzigen van het Arbeidsreglement
Bepaalde stappen moeten verplicht worden gevolgd bij het opstellen en wijzigen van het arbeidsreglement. Er moet hierbij een onderscheid worden gemaakt, afhankelijk van de aanwezigheid van een ondernemingsraad. Ter herinnering, de ondernemingsraad is een paritair overlegorgaan, samengesteld uit vertegenwoordigers van werknemers en werkgevers. Elke onderneming of organisatie met ten minste 100 werknemers moet er een oprichten.
Indien er geen ondernemingsraad is, zijn de stappen als volgt:
- De werkgever stelt het ontwerp van het arbeidsreglement op en maakt het bekend aan de werknemers via een aanplakking. Een kopie wordt aan elke werknemer verstrekt die hierom vraagt.
- Gedurende vijftien dagen na de dag van de aanplakking houdt de werkgever een register beschikbaar waarin de werknemers hun opmerkingen kunnen opnemen, individueel of via een personeelsdelegatie of vakbondsvertegenwoordiging. Werknemers of hun vertegenwoordigers kunnen ook schriftelijke opmerkingen, ondertekend, richten aan de inspecteur van de Sociale Wetten, die de anonimiteit moet garanderen.
- Na deze termijn stuurt de werkgever het ontwerp van het reglement en het register van opmerkingen naar de inspecteur van de Sociale Wetten.
- Indien het register geen opmerkingen bevat en er geen opmerkingen rechtstreeks aan de inspecteur zijn gericht, treedt het ontwerp van het arbeidsreglement in werking op de vijftiende dag na de dag van de aanplakking.
- Indien er opmerkingen zijn, brengt de inspecteur deze binnen vier dagen ter kennis van de werkgever, die ze vervolgens bekendmaakt aan de werknemers via aanplakking.
- Binnen een termijn van dertig dagen probeert de inspecteur de verschillende standpunten met elkaar te verzoenen.
- Als de verzoening slaagt, treedt het arbeidsreglement in werking op de achtste dag na de verzoening.
- Indien de verzoening niet slaagt, brengt de inspecteur automatisch het paritair comité op de hoogte door een afschrift van het proces-verbaal van niet-verzoening te verzenden. Na een laatste verzoeningspoging neemt het paritair comité een beslissing. Deze beslissing is enkel geldig wanneer ze 75% van de stemmen van elk van beide partijen behaalt.
- De beslissing van het paritair comité wordt binnen acht dagen na het uitspreken ervan meegedeeld aan de werkgever.
- Het arbeidsreglement, eventueel aangepast na een beslissing van het paritair comité, treedt vijftien dagen na de datum van de beslissing in werking, tenzij een andere datum is vastgesteld.
Als het lukt, treedt het arbeidsreglement in werking op de achtste dag na de verzoening.
Als het niet lukt, brengt de ambtenaar automatisch de paritaire commissie op de hoogte door een kopie van het proces-verbaal van niet-verzoening over te maken. Na een laatste poging tot verzoening zal de paritaire commissie een beslissing nemen. De beslissing is alleen geldig als ze 75% van de uitgebrachte stemmen van elke partij behaalt.
De beslissing van de paritaire commissie wordt binnen de acht dagen na de uitspraak aan de werkgever meegedeeld. Het arbeidsreglement, eventueel aangepast als gevolg van een beslissing van de paritaire commissie, treedt in werking vijftien dagen na de datum van de beslissing, tenzij er een andere datum voor de inwerkingtreding is vastgelegd.
Indien er geen ondernemingsraad is, zijn de stappen als volgt:
- De werkgever stelt het ontwerp van het arbeidsreglement op en maakt het bekend aan de werknemers via een aanplakking. Een kopie wordt aan elke werknemer verstrekt die hierom vraagt.
- Gedurende vijftien dagen na de dag van de aanplakking houdt de werkgever een register beschikbaar waarin de werknemers hun opmerkingen kunnen opnemen, individueel of via een personeelsdelegatie of vakbondsvertegenwoordiging. Werknemers of hun vertegenwoordigers kunnen ook schriftelijke opmerkingen, ondertekend, richten aan de inspecteur van de Sociale Wetten, die de anonimiteit moet garanderen.
- Na deze termijn stuurt de werkgever het ontwerp van het reglement en het register van opmerkingen naar de inspecteur van de Sociale Wetten.
- Indien het register geen opmerkingen bevat en er geen opmerkingen rechtstreeks aan de inspecteur zijn gericht, treedt het ontwerp van het arbeidsreglement in werking op de vijftiende dag na de dag van de aanplakking.
- Indien er opmerkingen zijn, brengt de inspecteur deze binnen vier dagen ter kennis van de werkgever, die ze vervolgens bekendmaakt aan de werknemers via aanplakking.
- Binnen een termijn van dertig dagen probeert de inspecteur de verschillende standpunten met elkaar te verzoenen.
- Als de verzoening slaagt, treedt het arbeidsreglement in werking op de achtste dag na de verzoening.
- Indien de verzoening niet slaagt, brengt de inspecteur automatisch het paritair comité op de hoogte door een afschrift van het proces-verbaal van niet-verzoening te verzenden. Na een laatste verzoeningspoging neemt het paritair comité een beslissing. Deze beslissing is enkel geldig wanneer ze 75% van de stemmen van elk van beide partijen behaalt.
- De beslissing van het paritair comité wordt binnen acht dagen na het uitspreken ervan meegedeeld aan de werkgever.
- Het arbeidsreglement, eventueel aangepast na een beslissing van het paritair comité, treedt vijftien dagen na de datum van de beslissing in werking, tenzij een andere datum is vastgesteld.
Publiciteitsmaatregel
Een aantal communicatieverplichtingen ten aanzien van het arbeidsreglement rusten op de werkgever.
Communicatie aan de werknemers
- Een kopie op de werkplek bewaren: Een kopie van het arbeidsreglement moet op elke werkplek waar werknemers tewerkgesteld worden, beschikbaar zijn (ruim geïnterpreteerd: werknemers die regelmatig onderweg zijn, moeten een kopie in hun voertuig hebben).
- Een bericht aanplakken: Een bericht waarin staat waar het arbeidsreglement kan worden geraadpleegd, moet worden aangeplakt (op de maatschappelijke zetel) op een zichtbare en toegankelijke plaats.
- Een kopie moet aan elke werknemer worden overhandigd.
Communicatie aan de Inspectie van de sociale wetten
De werkgever moet binnen acht dagen na de inwerkingtreding van het arbeidsreglement een kopie indienen bij het regionale kantoor van de Inspectie van de sociale wetten. Dit document kan nu online worden ingediend via www.arbeidsreglement.belgie.be (NL).
Handige links
Het arbeidsreglement is een uitgebreid document. Het is niet mogelijk om in detail in te gaan op alle vereiste vermeldingen. Voor specifieke vragen kunt u contact opnemen met LEXECO.
Met de steun van :
Partenaires%20GO%20360_1.jpg
